ترانشیپ یا ترانشیپمنت عبارت است از انتقال کالا از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر. این نوع نقل و انتقال بیشتر در حمل و نقل ترکیبی رایج است که در آن از وسایل نقلیه مختلف از جمله کشتی، هواپیما، قطار، کامیون، تریلر و سایر وسایل برای ارسال کالا به مقصد استفاده می شود. جریان انتقال غالبا با تخلیه و بارگیری مجدد همراه بوده و به دو شکل انتقال مستقیم و انتقال غیر مستقیم می باشد. ترانشیپ امروزه در امر صادرات و واردات کالا تاثیرات بسیاری گذاشته است که باعث روان تر شدن انجام ترخیص کالا ، کاهش هزینه ها و جلوگیری از قاچاق کالا شده است.
کاربردهای ترانشیپ
- حمل کالاهای چند مقصدی : بدین صورت که برای ارسال 2 یا چند محموله که در مجموع ظرفیت یک وسیله نقلیه (قطار،تریلی،…) را اشغال می کنند به مقصد شهرهای نزدیک به هم ( نسبت به فاصله از مبداء )، یک گمرک که نزدیک به شهرهای مقصد باشد به عنوان گمرک میانی انتخاب می شود و پس از تخلیه در انبار و تفکیک قبض انبار (به صورت فیزیکی یا سیستمی / تحت عملیات گمرکی) هر محموله در یک وسیله نقلیه به سمت مقصد خود بارگیری می شود.
- تغییر حامل : برای تغییرحامل ، به عنوان مثال از ماشین به قطار، از قطار به ماشین و یا از ماشین ایرانی به خارجی و … نیازی به اظهار مجدد نیست و می توان با همان شماره قبض انبار و تعیین گمرک میانی و مقصد، از سامانه پنجره واحد شماره سریال و کوتاژ دریافت نمود.
انواع مختلف ترانشیپ
ترانشیپ دو نوع مختلف دارد :یکی ترانشیپ های مربوط به حمل و نقل داخلی است که ترانشیپ داخلی نامیده می شود. و دیگری ترانشیپ های مربوط به حمل و نقل خارجی است که ترانشیپ بین المللی نام دارد.
ترانشیپ داخلی: تفاوت قابل توجهی با ترانشیپ بین المللی ندارد. اگر می خواهید از ترانشیپ برای حمل و نقل کالای خود در مقاصد مختلف کشوری استفاده کنید، باید تاییدیه آن را از طرف دولت دریافت کنید. به عبارت دیگر، لازم است در سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران اقدام به ساخت اکانت کاربری کنید و به ترتیب مراحل زیر را انجام دهید :
1- ابتدا از طریق گزینه دور اظهارات ترانزیت در منوی اصلی، باید اطلاعات کامل کالا به صورت بارنامه و قبض انبار ، معرفی شود.
2- در مرحله دوم باید گزینه ترانشیپ داخلی توسط متقاضی انتخاب شود.
3- در مرحله سوم، آیکونی با نام گمرک میان راهی به متقاضی معرفی خواهد شد که بسته به مقصد مورد نظر، باید تمامی مراحل مرتبط با آن انجام شود.
ترانشیپ بین المللی
ترانشیپ بین المللی بسیاری در مناطق گمرگی انجام می‌شود. بنابراین از بررسی‌ها و عوارض گمرکی جلوگیری به عمل می‌آید، در غیر این صورت سبب تاخیر حمل و نقل کارامد می‌شود. این روش حمل و نقل به طور معمول کاملا قانونی و به صورت بخشی از تجارت روزمره جهانی انجام می‌شود، اما می‌تواند مانند ورود غیرقانونی، قاچاق مورد استفاده قرار بگیرد. این روش ترانزیت معمولا برای صرفه‌جویی در هزینه حمل و نقل انجام می‌شود، اما زمان رسیدن به مقصد را افزایش می‌دهد.
تاخیر در ترانشیپ
تاخیر هنگام ارسال محموله به خارج از کشور، با توجه به مسیر طولانی‌تر در چنین شرایطی کاملا معمول است. به دلیل ماهیت ترانشیپ، محموله شما تخلیه و در کشتی دیگری بارگیری می‌شود که به زمان بیشتری نیاز دارد. ممکن است بارگیری کامل کشتی ورودی توسط یک بندر یک هفته طول بکشد و بارگیری آن در کشتی جدیدی که به مقصد نهایی می‌رسد، تا یک هفته دیگر به طول انجامد. این تأخیرهای طولانی می‌تواند نتیجه ازدحام بندر باشد و گاهی اوقات به تأخیرهای یک ماهه تبدیل شود. به همین دلیل، استفاده از این روش تنها درصورتی توصیه می‌شود که هیچ مسیر مستقیم حمل و نقل به مقصد وجود نداشته باشد.
ردیابی ترانشیپ
بهترین راه برای پیگیری بار خود در هنگام استفاده از این روش ترانزیتی، استفاده از ویژگی ردیابی آنلاین مسیر حمل و نقل است. شما می‌توانید به وب سایت شرکت حمل و نقلی که مسئول حمل و نقل بار شماست بروید و شماره بارنامه خود را وارد کنید و اطلاعات مربوط به زمان حرکت و ورود کشتی را بدست آورید. همچنین می‌توانید کشتی دیگری را که محموله برای مقصد نهایی با آن حمل می‌شود را همراه با جزئیات تاریخ عزیمت و ورود مشاهده کنید.
مراکز ترانشیپ
مراکز عمده ترانشیپ معمولا دارای انحراف دریایی کمی از خطوط اصلی حمل و نقل هستند و بسیاری از آنها اتصال یا تقاطع بین خطوط حمل و نقل شمال به جنوب و شرق به غرب را فراهم می‌کنند.
درجه فعالیت یک بندر را می‌توان با میزان ترانشیپ آن اندازه گیری کرد. هرچه سهم بندر از کل ترافیک منطقه بالاتر باشد، بیشتر می‌توان آن بندر را به عنوان مرکز ترانشیپ در نظر گرفت. برای بندرهایی که میزان حمل و نقل کمتری دارند (کمتر از ۲۵٪) این نوع از ترانزیت یک فعالیت اتفاقی است، در حالی که بندرهایی که میزان حمل و نقل بالای ۷۵٪ دارند می‌توانند به عنوان مراکز خالص در نظر گرفته شوند (به خصوص اگر میزان حمل و نقل آنها بیش از ۹۰٪ باشد).