انواع مختلف بارنامه دریایی

انواع مختلف بارنامه دریایی
1-    بارنامه مستقیم (Direct B\L):
بارنامه ای است که حاکی از حمل کالا از مبدا تا مقصد و بدون تغییر وسیله حمل می باشد و دلالت بر ارسال مستقیم کالا به گیرنده آن دارد.
2-    بارنامه سراسری (Through B\L):
بارنامه ای است حاکی از اینکه کالا از کشور فروشنده تا مقصد نهایی توسط چند وسیله نقلیه حمل گردد(کشتی، کامیون و...)
3-    بارنامه دریایی (مربوط به سرویس های منظم دریایی)(L\B Liner):
این بارنامه برای محموله کشتی هایی صادر می شود که دارای برنامه حرکت مشخص بوده و مسیرهای مشخصی را طی می کنند. شرکت هایی که به اینگونه حمل ها مبادرت می ورزند تابع مقررات خاصی بوده و دارای نرخ مشخصی نیز می‌باشند.
4-    بارنامه چارتر (Charter Party B\L):
بارنامه ای که تحت خدمات کشتیرانی ترمپ اجرا می شود. در واقع چاتر، بارنامه ای است که برای محموله هایی که با کشتی اجاره ای دربست حمل می گردد صادر می شود و حمل محموله ها تحت این بارنامه تابع قرارداد چارتر می باشد.
این بارنامه ها به سه دسته کلی تقسیم می شوند:
- قرارداد اجاره کشتی بر اساس کنترل کامل اجاره کننده:
این نوع قراداد اجاره کامل کشتی به صورت بدون خدمه می باشد که اصطلاحا به نام های Demise by Charter  یا Charter Boat Bare معروف می باشند. اجاره کننده کشتی , کشتی را بدون کارکنان آن برای مدت موقت (بستگی به مدت اجاره آن) اجاره می نمایند و خود مسئولیت تامین خدمه کشتی و پرداخت دستمزد آنها را به عهده دارد
- قراردادهای اجاره زمانی کشتی:
در این نوع از قرارداد کشتی برای مدت معینی اجاره داده می شود که مدت اجاره آن ممکن است از سه ماه تا 20 سال باشد. همچنین ممکن است کشتی برای مدت زمان یک سفر ساده و یا چند نوبت سفر کرایه گردد.
- اجاره کشتی برای سفر مشخص:
در این نوع قراداد کشتی برای حمل محمولات ذکر شده در قرارداد بین بنادر مشخص و برای یک یا چند سفر مورد توافق اجاره می گردد. در این نوع قرارداد نام کالا و چگونگی بسته بندی آن (مثال به صورت فله، کیسه ای یا بشکه ای) ذکر می‌گردد.
5-    بارنامه مقید (DIRTY B\L):
در صورتی که جمله ای در بارنامه ذکر شده باشد که حاکی از بسته بندی معیوب کالا باشد این گونه بارنامه ها را اصطلاحا L\B CIAUSED  بارنامه مقید  می‌نامند و بانکها طبق مقررات متحد الشکل اعتبارات اسنادی چنین بارنامه ای را قبول نمی کند مگر اینکه دستور دهنده اعتبار آن را قبول نماید.
6-    بارنامه حمل مرکب فیاتا (L.B.F):
یک سند حمل مرکب می باشد که به وسیله فیاتا برای استفاده عاملین حمل و نقل (Forwarder) بین المللی که به عنوان عاملان حمل و نقل مرکب عمل می کنند تنظیم شده است. این بارنامه یک سند قابل معامله است (مگر آنکه بر روی آن عبارت غیر قابل معامله ذکر شود) که توسط اتاق بازرگانی بین المللی مورد تایید قرار گرفته است.

7-     بارنامه شخص ثالث (THIRD PARTY BILL OF LADING):
بارنامه شخص ثالث بارنامه ای است که در آن ارسال کننده یا SHIPPER شخص یا موسسه دیگری غیر از ذینفع اعتبار اسنادی می باشد.
بعضا گروهی از خریداران از قبول بارنامه شخص ثالث خودداری می‌نمایند چون طبق شرایط اعتبار , این ذینفع اعتبار است که باید اسناد را به بانک ارائه و در نتیجه وجه اسناد را دریافت دارد و در واقع مالک قانونی اسناد را ذینفع اعتبار میدانند. اتاق بازرگانی بین المللی مقرر نمود که بارنامه شخص ثالث مورد قبول است مگر اینکه در اعتباربه صورت دیگری تصریح شده باشد.
8-    بارنامه قابل انتقال و معامله(L/B Negotiable):
وقتی که بارنامه به حواله دهنده (order To) صادر شده باشد بارنامه قابل معامله و انتقال است. دارنده این بارنامه می تواند کالا را از شرکت حمل کننده تحویل بگیرد.
9-    بارنامه غیرقابل معامله (NONNEGOTIABLE SEA- WAY B\L):
بارنامه غیر قابل معامله بارنامه ای است که سند مالکیت کالا نبوده و قابل انتقال نمی باشد. کالای این نوع بارنامه فقط به شخصی که در متن بارنامه به عنوان گیرنده کالا اعلام شده تحویل می شود و از آنجائی که بارنامه دریایی قابل معامله به علت آن که ممکن است چندین دست بگردد تا به مالک نهایی برسد و طی کردن این مراحل معمولا کند و طولانی می باشد. لذا بعضی از شرکت های کشتیرانی برای اجتناب از این مراحل سیر طولانی , بارنامه غیر قابل معامله را ابداع و به کار گرفته اند.
10-    بارنامه آن بورد ( ON BOARD):
بارنامه مزبور دال بر آن است که کالا در خن کشتی جا داده شده است و حتماً با آن کشتی حمل خواهد شد. بدین ترتیب به طرفین داد و ستد و بانکهای ذیربط این اطمینان را می دهد. در صورتی که کالا در کشتی مشخص جهت حمل به مقصد معینی بارگیری شود بارنامه صادره به صورت Board On خواهد بود.
11-    بارنامه آن دک(ON DECK):
بارنامه مزبور دال بر آن است که کالا در خن کشتی جا نگرفته بلکه روی عرشه کشتی قرار گرفته و بسته به نوع کالا آسیب پذیر است. البته برخی کالاها مانند آهن آلات الزاماً باید روی عرشه کشتی قرار گیرند. بانک ها از پذیرش و معامله اینگونه بارنامه ها امتناع می کنند.
12-    بارنامه پشت سفید یا ملخص(L\B FORM SHORT):
این بارنامه پشت سفید یا ملخص از نظر حقوقی و شرایط عملی با بارنامه سنتی یکسان بوده و فقط ساده تر از آن است و می تواند برای هر شرکت کشتیرانی مورد استفاده قرار گیرد.
13-    رسید افسر کشتی(بارنامه موقت)(RECEIPT’S MATE):
این رسید معمولا توسط ناخدا دوم کشتی و یا افسر بار کشی در مرحله تحویل کالا به کشتی صادر می گردد و در مقابل دریافت این رسیدها در روز آخر پس از انجام بارگیری، بارنامه دریایی صادر می گردد که توسط کاپیتان کشتی و یا نماینده شرکت کشتیرانی امضا گردیده و تحویل فروشنده کالا یا تحویل دهنده کالا می شود.
14-    بارنامه بیات (STALE B/L):
ذینفع اعتبار از تاریخ صدور اسناد حمل و سایر اسناد حداکثر 21 روز فرصت دارد که اسناد را برای معامله به بانک مربوطه ارائه دهد. به بارنامه ای که پس از مهلت مذکور ارائه شود بارنامه بیات یا کهنه گفته می شود.
15-    بارنامه گروهی (GROUPAGE B\L):
فورواردرها مجازند کالاهای همگونی را که توسط فروشندگان مختلف به مقصدهای یکسانی ارسال می گردد، به صورت گروهی بسته بندی نموده و به عنوان یک محموله ارسال نمایند.
این نوع بارنامه باعث صرفه جوئی در هزینه بسته بندی ، انتقال سریع تر، پیشگیری از سرقت ، کاهش صدمه به کالا. نرخ هزینه حمل نیز در مقایسه حمل جداگانه کالا، ارزان تر می باشد. قابل ذکر است که بارنامه های مذکور در فوق غیر قابل معامله و انتقال می باشد.
16-     بارنامه خط سیر منظم یا لاینر(L\B LINER):
اینگونه بارنامه ها توسط شرکت های کشتیرانی صادر می گردد که در مسیرهای منظم و مرتبی در رفت و آمد می باشند.
17-    بارنامه کانتینر (CONTAINER BILL OF LADUNG):
کانتینرها امروزه نقش مهمی را در حمل و نقل بین المللی ایفا نموده و بارنامه حمل مرکب می باشد، بیش از پیش مورد استفاده قرار می گیرد.
18-    بارنامه تمیز (Clean B\L):
بارنامه تمیز CLEAN بارنامه ایست که در آن عبارت یا جمله ای دال بر عیب و نقص کالا درج نشده باشد و بدین معنی است که حمل کننده در حد مقدور کالا را به هنگام تحویل گرفتن بررسی کرده و عیب و نقضی در آن مشاهده نکرده است. بارنامه به اصطلاح مخدوش، غیر تمیز یا مشروط را L/B UNCLEAN میگوید. بارنامه تمیز معمولا در مورد کالاهای غیر  کانتینری (بارگنجی) مصداق دارد که حمل کننده به کالا و بررسی ظاهر و کلیات آن دسترسی دارد.
19-    بارنامه ترانشیپ (Transhipment Bill of Lading):
این نوع بارنامه صرفا برای حمل کالا از طریق دریا بوده و کالا از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می شود و در آن مبدا و مقصد محموله و هم چنین نقطه انتقال کالا از کشتی اول به کشتی دوم و غیره مشخص می شود.
20-    بارنامه دریایی کالای دریافت شده (Received for Shipment B/L):
نشان دهنده این است که کالا توسط متصدی حمل، برای حمل دریافت شده اما بارگیری نشده است. در عمل، بانک ها از قبول چنین بارنامه ای خودداری می کنند مگر اینکه در قرارداد بین خریدار و فروشنده، اعتبار آن مورد پذیرش واقع شود.
اینگونه بارنامه ها حمل کالا را از مبدا تا بندر مقصد و یا از انبار مبدا حمل زمینی تا مقصد نهایی در خاک کشور خریدار، پوشش می دهد.